Tasiemce (Cestoda) są wewnętrznie pasożytującymi płazińcami. Przechodzą złożony cykl rozwojowy ze zmianą żywicieli. Żywicielami pośrednimi są bezkręgowce lub kręgowce, natomiast ostatecznymi z reguły kręgowce, u których żyją głównie w przewodzie pokarmowym. Pierwszym stadium larwalnym jest onkosfera zaopatrzona w 6 haczyków embrionalnych; drugie stadium larwalne może mieć rozmaitą postać.
Długość ciała waha się w granicach od kilkuset mikrometrów do kilku, a nawet kilkunastu metrów (np. u bruzdowca szerokiego do 20 metrów). U większości gatunków ciało składa się ze skoleksu (główki), szyjki i proglotydów tworzących tzw. strobilę (nazwaną tak ze względu na wiekowe ułożenie członów przypominające strobilizację u parzydełkowców). Na skoleksie występują narządy czepne w postaci bruzd przyssawkowych (u tasiemca bruzdogłowca) lub przyssawek (u tasiemców uzbrojonych i nieuzbrojonych) oraz kurczliwego ryjka opatrzonego hakami (u tasiemca uzbrojonego). Szyjka jest strefą wzrostową i na ogół w ciągu całego życia tasiemca odrastają od niej nowe człony.
Zdjęcie mikroskopowe proglotydu. Widoczna macica z jajeczkami
Powiększ
Zdjęcie mikroskopowe proglotydu. Widoczna macica z jajeczkami
W zależności od stopnia rozwoju układu rozrodczego wyróżnia się w strobili kolejno człony niedojrzałe, dojrzałe i maciczne. W członach dojrzałych wykształcają się samodzielne układy rozrodcze męskie i żeńskie, w końcu powstaja gamety. Człony maciczne zawierają silnie rozwiniętą macicę, pozostałe zaś elementy obu układów rozrodczych częściowo w nich zanikają. Liczba członów strobili zależy od gatunków i może wynosić od 3 do kilku tysięcy. U niektórych gatunków brak jest członowania zewnętrznego (np. u rzemieńca). Znane są również gatunki nie tworzące strobili.
Porównanie budowy skoleksu tasiemca nieuzbrojonego i uzbrojonego, A - schemat, B - zdj. mikroskopowe tasiemca uzbrojonego, 1 - przyssawka, 2 - haczk
Powiększ
Porównanie budowy skoleksu tasiemca nieuzbrojonego i uzbrojonego, A - schemat, B - zdj. mikroskopowe tasiemca uzbrojonego, 1 - przyssawka, 2 - haczk
Wór powłokowo-mięśniowy tworzy tegument oraz warstwy mieśni okrężnych. Badania ostatnich lat wykazały, iż powierzchnia ciała pokryta jest mikrokosmkami i pośredniczy w pobieraniu pokarmu, tasiemce nie mają bowiem układu pokarmowego i chłoną związki odżywcze z otoczenia. Protonefrydialny układ wydalniczy zbudowany jest podobnie jak u wypławka, z tym że po bokach wzdłuż strobili biegnie przeważnie jedna para kanałów grzbietowych i jedna para kanałów brzusznych uchodzących w tyle ciała. Kanały brzuszne pełnią rolę głównych kanałów zbiorczych ponadto w każdym członie łączą je przeważnie kanały poprzeczne.
Układ nerwowy jest słabo rozwinięty i również podobny do układu nerwowego wypławka. Układ rozrodczy przeważnie obojniczy, zazwyczaj dochodzi do samozapłodnienia. Budowa układu rozrodczego stanowi podstawę systematyki tasiemców. Aktualnie szacuje się, że opisanych zostało 3 tysiące tasiemców. Gatunki ważne z punktu widzenia gospodarczego należą do rzędów Pseudophyllidea i Cyclophyllidea.
Schorzenia u człowieka i zwierząt wywołane przez tasiemce nazywamy tasiemczycam
Systematyka
Gromada: tasiemce (Cestoda)
Podgromada: tasiemce nieczłonowane (Cestodaria)
Rząd: Amphilindea
Rząd: Gyrocotylidea
Podgromada: tasiemce członowane (Eucestoda)
Rząd: Caryophyllidea
Rząd: Spatheobothriidea
Rząd: Trypanorhynchidea
Rząd: Pseudophyllidea
Rząd: Lecanicephalidea
Rząd: Aporidea
Rząd: Tetraphyllidea
Rząd: Diphillidea
Rząd: Litobothridea
Rząd: Nippotaenidea
Rząd: Proteocephalidea
Rząd: Cyclophyllidea
Inne z tej kategorii,
Wyślij znajomemu,
Zaproponuj własny
